Қызметкердің жарияланымдар

2023 жылы Ұлан ауданы үшін тарихи жыл. Киелі Ұлан ауданының құрылғанына биыл 95 жыл толды. Жылдың басынан ауданымыздың айнасынан арнайы «Ұланым мақтанышым» деген айдар ашылып,тарихи тұлғалар туралы құнды материалдар жарық көруде.Бүгін менде қолыма қалам алып,осы тарихи газеттің алғашқы редакторы болған Забер Баянов туралы сыр шертпекпін. Жүністің бір баласы Салық болса,екінші Баян. Екеуі де өз заманының оқымыстысы да, молдасы да болған жандар.Осы Баян молданың ұлы Забер Баянов 1907 жылы Ұлан ауданы… Read More »Забер Баянов Ұлан аудандық газетінің бірінші редакторы

Жұмажан Тәттібаиұлы 1902 жылы Семей губерниясы, Өскемен үезі, Сібе болысының (Қазіргі Ұлан ауданы) Бәитеке ауылында туған, руы бұлғақ. Алғашында ауыл мектебінде білім алып, кеиін 15 жасынан Семей қаласына кәсіпорынға жұмысқа кіріп, білімін жалғастырған. 1918 жылы Россия коммунистік жастар одағына мүшелікке өтіп жас жұмысшылар арасында бұқаралық саяси жұмыстар жүргізуге белсене араласады. Губерниядағы коммунистік жастар одағының бірінші конференциясын өткізуді ұйымдастырушылардың бірі болады. Бұдан кеиін Семей губерниясындағы коммунистік жастар одағының бастауыш және болыстық,… Read More »С.Ж.Ғайса- Күшбірліктен шыққан мемлекет қайраткері — Жұмажан Тәттібаев

Қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Ұлан ауданы Қараөзек ауылында шаруа жанұясында дүниеге келген.Алғашында ауылдағы бастауыш мектептен оқып кеиін Өскемендегі жетіжылдық мектепті бітіреді.1928 жылы оқуды бітіргеннен кейін «Қызыл киіз үйде» әиелдерді ұйымдастырушы болып жұмыс істеді. 1929 жылы Күленов Зәки деген азаматқа тұрмысқа шығады. 1934-1937 жылдары Семейдегі аудандық комсомол комитетінде, пионер жетекшісі болып қызмет етті. 1937 жылы жолдасы тұтқындалғаннан кейін, жұмыстан қуылып, «Сунь-Ят-Сен» артелінде тігінші болады.1938 жылы 17 наурызда «халық жауының әиелі» ретінде… Read More »С.Ж.Ғайса-Уәзипа Күленова-Майжолова

Ашаршылық пен саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күніне орай жыл сайын облыстық тарихи-өлкетану музейінде түрлі іс-шаралар өтіп келеді. Биыл атаулы датаға байланысты музейінде «Таңбаланған. Адамдар және тағдырлар» атты экспозициялық көрме ашылады. Көрме материалдары саяси қуғын-сүргін құрбаны болған шығысқазақстандықтардың қайғылы тағдыры туралы баяндайды, құжаттар мен фотосуреттер сол уақытта адамдардың қандай жағдайда болғанын, қалай заңсыз атылып, сотталғанын куәландырады. Саяси қуғын-сүргін алпыс жылдан астам айтуға, жазуға қатаң тыйым салынған тақырып болатын. Десек те… Read More »«Мұнда қайғы мен қасірет мәңгі қалады!»

Жалпы тарихты, археология мен этнографияны ғылыми-зерттеумен қамтамасыз ету бөлімінің  тарихшы-археолог маманы – Кущ Галина Александровна Сәуір 19, 2023         Шығыс Қазақстанның табиғаты ерекше жомарттықпен жаратылған. Бұл – аттары желмен жарысқан, бозторғайдың сайрауы боз бетегенің суылымен, бұлақтың сыңғырымен, құмның сыбдырымен, сарышұнақтың шиқылымен үндескен  еркін даланың әлемі. Қарлы шыңдардың арасынан дәмі тіл үйірер мөлдір таза сулы ағысты өзендер бастау алады. Қанық жасыл түсті шалғындардан жас шөп пен шайырлы аршаның… Read More »Кущ Галина-ШҚО археология саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын дамыту Бағдарламасын іске асыру барысы туралы

Өткен 2016 жыл біздің облыста облыс әкімі Д.Ахметовтың қолдауымен жасалған «Шығыс Қазақстан облысындағы археология саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын дамыту бағдарламасы» бойынша жұмыс істейтін археологтар үшін өте сәтті жыл болды. Мәдени мұраның бес нысаны зерттелді, қазір олар мұражайлық экспонаттарға айналды. Облыстық тарихи-өлкетану музейінің археологиялық коллекциясы үш мыңға жуық артефакталармен толықты. Зерттеу нысандарының бірі  Берел некрополы болды. Археологтар Үлкен Берел қорғанымен жалғасып жатқан 1865 жылдары қазылып кеткен қорғанды таңдап алды. Жер бетінен 4… Read More »Кущ Г.А — Әйгілі Берел ханшасының косметикалық жиынтығы

Бәріне белгілі, облысымыз аумағының сексен пайызын ғажайып тау жоталары алып жатыр. Қазақтың кең байтақ даласының  қай жеріне барсаң да  таулы алқапқа шыға келесін. Біздің қаламыз да тау арасында тұр. Қалың тау жыныстарының түкпірінде мыңдаған жылдар бойы әртүрлі табиғи құбылыстар орын алады және олардың кейбірі үңгірлердің пайда болуына ықпал етеді. Үңгірлер — бұл жер бетіне аузын ашқан, тау қалыңдығында орналасқан жартас қуыстары. Олардың кейбіреулері бүйір тармақтары  «зал бөлмесі» түрінде кеңейіп, галереялар… Read More »Г.А. Кущ — Тас үңгірлердегі сансыз қазына…

Қалалық училищенің, кез-келген оқу орнының сияқты, өзінің ішкі өмірі болды. Бұл көбінесе мұғалімдер мен оқушылардың қарым-қатынасына, сонымен қатар қалалық оқиғаларға да байланысты болды. Мұражай құжаттарынан белгілі 1886 жылы училищеде тек 4 оқытушы болды, училищені ұстауға 2419 рубль 72 тиын жұмсаллды. Сол жылы Қалалық Думаның отырысында халық мектептерінің инспекторы қалалық мектепте гимнастика мен ән айтуды оқытқысы келетін адамдарды марапаттау үшін 150 рубль бөлуді ұсынды. Бірақ ұсыныс қалалық қаражаттың жоқтығынан болашақ уақытқа… Read More »Кущ Г.А. Өскемендегі қалалық училищенің 140 жылдығына орай

Ана тілі кез келген халықтың сарқылмас байлығы, асыл қазынасы, мәңгілік мұрасы. Тіл қай ұлтта болса да қастерлі, құдіретті. Ол әрбір адамға ана сүтімен бірге еніп қалыптасады. Тіл байлығы әрбір елдің, ұлттық мақтанышы. «Тілін білмеген түбін білмейді» деген өсиет бекер айтылмаған. Түрік тілдерін жете білген ХІ ғасырда өмір ұлы ғұлама Махмұт Қашқари «Тәрбие басы- тіл» деп қанатты тұжырымдама жасаған. Ұлттық рух, намыс, ата салт- дәстүрі, тәрбие-тағылым- деген, бойға тіл арқылы сіңеді.… Read More »К.Т. Уалиева — Ана тілі ұлттық дәстүрдің мызғымас бөлігі

Күршім  ауданы Қойтас ауылынан шыққан адамдардың ішіндегі ең атақты  деп, Қазғұмар бақсыны атайды. Кезінде Қазғұмар бақсының аты бүкіл Арғын-Найманға белгілі болыпты.  Қазғұмардың атасы Күнтуар атақты бақсы болып, одан бұл қасиет немересі Қазғұмарға берілген екен. Бақсының  жеңіл-желпі ауруларды үшкіргенін айтпағанда, ауыр дертке ұшырағандарды да емдету үшін оны  шалғай өңірлерден қос  атпен әдейілеп алдырады екен. Қазғұмар бақсының бір қасиеті, қасында жүрген адамдардың қайдан, не істеп келгендерін қапысыз біліп отырады екен. Бақсының қобызы… Read More »К.Т. Уалиева — Қазғұмар бақсының қобызы